Afkomstig uit: ONA Zierikzee nr. 4184- akte 136.

NOTARIËLE AKTE OVER MOLEN DE HAAS, ZIERIKZEE

Op heden den 29 Meij 1755 cope. voor mij Charles 's Graeuwen, Publ.Nots. binnen ZZee residerende in presentie van de getuigen nagenoemd, Messieurs Jan de Noten, Willem van Schelven, Gijsbregt Blom Koorn Molenaars binnen deze Stadt, mitsgaders Pieter Telle en Leendert Adriaanse Vijverberg, Huistimmerlieden en MolenBlakers, mede wonende binnen deze Stad, in staat om der waarheid getuigenis te geven;

Klik voor een vergroting     Doorsnede korenmolen. De vang steekt aan de achterzijde van de kap naar buiten (5). De molenaar bedient de vang met het touw.

De vang

Dewelke ter liefde van de waarheid, samen ter requisitie van Roeland Leendertse Stuir(!) verklaarde waar en hun depost. volkomen kennelijk te zijn, dat of schoon er eenig vet tusschen het wiel en de vang van een wind mole mogt wesen gevallen, en al schoon er aan het wiel of de vang of tusschen het wiel en de vang eenig vet was gesmeerd, hoe dik dat het vet dar mogt zijn aangedaan, daaruit nooit geen ongemakken aan zoo een mole konnen ontstaan, veel meer dat zoo een mole daardoor meer als op een ander tijs en dat er geen vet aan 't wiel en de vang was gesmeerd, aan den, aan den brand of ook aan stukken zoude kunnen maaien, zoo namentlijk die middelen werden in 't werk gesteld die alle kundige en ervaren molenaars gebruiken, wanneer ze in dergelijke omstandigheden en dat hun ,ole door de vang loopt, zig bevinden; Present aan de respective depositeuren tot bevestiging van hun vorig gedeposeerde, des verzogt zijnde en mits hunne kosten en moeite werden betaald, daarvan een proef te geven, met namentlijk tusschen het wiel en de vang van de Mole van Brouwershavenvet te smeeren of laten smeeren na iemands genoegen, en alsdan de mole te laaten malen en zoo sterk te laaten omloopen als men ooit of ooit ziet, wanneer zij depositeuren aannemen dezelve mole te vangen en doen op houden met malen, met aanbod om alle datgene daar door mogt breken en generalijk alle schade die daar door mogt veroorzaken, op hun eige kosten te zullen herstellen en doen herstellen. Ende verklaarden depositeuren verder, dat er door het meenigmaal vangen van een windmole van de vang in het wiel eenig vijlsel of slijtsel, of slijt, dat zeer na vet gelijkt, als dat veelof wel meest alle luiden geen molenaars of molernakers zijnde en dat vijlsel niet wel komende, voor vet zoude aanzien voor al zoo de mole een dag of weer heeft stil gestaan, en nog meest als het dan dof of regenagtig weer is. Eindelijk zoo verklaarde den Iaatsten depositeur dat hij op ordre van de Secren. Regenten van Brouwershaven, na dat den Regtt: van de Koornmole der gem: Stad was afgegaan, en ten tijde dat Pieter Botbijl als molenaar op dezelve ageerde, op de vang derzelver mole een klemme heeft gemaakt of wel door zijn knegt doen maken, dat ook zijn zoon en andere knegts van hun depost: hem hebben verhaald dat voorn: Botbijl hun hadde gezegd, voor dat voorsz: klemme was gemaakt, dat de voorn: mole was door de vang geloopen. Hier mede eindigen de deposanten deze hunne verklaringe, gevende voor redenen van wel wetenschap, te weten de drie eerste deposanten, als van der jeugt af aan, in het voorsz: metie te zijn opgevoed, geynstrueert, en tot heden toe zelve te hebben geexerceert, en al het zelve bij eigene experientie met betrekkinge tot het tweede lit van hunne gegeven verklaringe ten vollen kundig te zijn, met aanbod ook des noods en hier toe nader verzog!, dat gedeelte van hunne getuigenis met solemneelen ede te bevestigen. En de laatste deposanten geven voor redenen van wetenschap als in den text en door hunne ambagts kunde bewust. En nog den laatsten depositeur met relatie tot het geen hij afzonderlijk in dezen verklaard alle 't zelve in goede geheugen te hebben, presenteerende mede, is 't nood en dar nader toe versogt, dat met ede te bevestigen. Aldus gedaan en gepasseerd in de tegenwoordigheid van de Messieurs Jan Cornelisz. en Anthonij lsacks Compagne, als getuigen. -w.g. Jan De Noten, Willem Van Schelven, Gijssebreght blom, pieter telle, Leendert Vijverbergh, Jan: Corn: Companje, Antonij Companije, Charles 's Graeuwen - Nots. Publ. - 29.05.1755 (ONA Zierikzee nr. 4184- akte 136).

N.B. De afkortingen zijn voor zover wij weten authentiek.